پنبه یک گیاه مهم و استراتژیک است. این گیاه نسبت به کمبود پتاسیم حساساست. بعضی از گیاهان مثل پنبه در جذب و استفاده پتاسیم تفاوت ژنتیکی دارند. هدف از انجام این تحقیق بررسی کارآیی جذب و کارآیی استفاده پتاسیم در چند ژنوتیپ پنبه در دو خاک مختلف و معرفی ژنوتیپ برتر میباشد. به این منظور یک آزمایش گلدانی بر روی 20 ژنوتیپ مختلف پنبه بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجامشد. فاکتور اول شامل20 ژنوتیپ پنبه و فاکتور دوم سه محیطکشت شامل شن شسته با خاکهای دارای رس غالب اسمکتایت (کردکوی) و ایلایت (رحمت آباد) و شاهد (شن شسته بدون خاک) بود. گیاهان تا 40 روز رشدکردند و سپس برداشتگردیدند. مقادیر وزن ماده خشک و پتاسیم در قسمتهای برگ و ساقه گیاه اندازهگیری شدند. نتایج نشانداد که ژنوتیپهای مختلف پنبه پاسخهای متفاوتی در محیط کشتهای گوناگون داشتند. ژنوتیپهای سپید و N2680 درخاک رحمتآباد، تابلادیلا در خاک کردکوی و گلستان در تیمار شاهد بیشترین جذب پتاسیم و ژنوتیپهای خورشید درخاک رحمتآباد، ارمغان در خاک کردکوی و M16 در تیمار شاهد کمترین جذب پتاسیم را نشان دادند. میزان جذب پتاسیم در خاک کردکوی نسبت به دو تیمار دیگر( شاهد و رحمتآباد)، بهدلیل وجود کانی غالب اسمکتایت و بهدنبال آن تخلیه زیاد پتاسیم، کاهش یافت. نتایج نشان داد که ژنوتیپ خورشید، ارمغان و M16 با کمترین وزن خشک و کمترین میزان جذب پتاسیم در گروه غیرکارا و ژنوتیپهای NN2A19، N2680، SKT133 و BC244 با بیشترین وزن ماده خشک و جذب متوسط پتاسیم به عنوان ژنوتیپ کارا در نظر گرفتهشدند. ژنوتیپ سپید با بیشترین عملکرد ماده خشک و بیشترین جذب پتاسیم، از نظر جذب پتاسیم کارا ولی از نظر استفاده پتاسیم در گروه غیرکارا قرارگرفت. بقیه ژنوتیپها با وزن مادهخشک و جذب پتاسیم متوسط در گروه با کارآیی متوسط طبقهبندی شدند.