موسسه تحقیقات پنبه کشورپژوهش های پنبه ایران2345-53062120140522Defense responses of cotton seedling to Trichoderma elicitorsبررسی پاسخ های دفاعی گیاهچه پنبه به الیسیتورهای قارچ تریکودرما11710064110.22092/ijcr.2014.100641FAفاطمه آزاد دیسفانیاستادیار موسسه تحقیقات پنبه کشورحمید روحانیاستاد دانشگاه فردوسی مشهدماهرخ فلاحتی رستگاراستاد دانشگاه فردوسی مشهدعصمت مهدیخانی مقدمدانشیار دانشگاه فردوسی مشهدJournal Article20131203Seedling damping-off is a major disease of cotton in various areas of Iran that damages to cotton fieldsevery year.Recently,<em>Trichoderma</em> spp. areconsidered as one of the biological agents forseedling damping-off controll.Induction of plant defensive system is the most important mechanism to biocontrol of<em>Trichoderma</em> spp. In this study, extra-cellular flouids derived from culture filtrates of two isolatesof <em>Trichoderma virens</em>aseffective biocontrol on cotton seedling damping-offcausedby<em> Rhozoctonia solani</em>isolate A224 andnoneffective biocontrolisolateA442 were studied. The characteristics of elicitation activity were assayed by peroxidase and gossypol level of rootlet extracts and were evaluated by colorimetric methods and spectrophotometer. Biochemical and physical aspects of elicitore compounds of culture filtrates were measured too.The results showed that culture filtrates from effective biocontrol isolate A224 of <em>Trichoderma virens</em> was found to stimulate elicitore compounds (peroxidase and gossypol) in cotton radicle than noneffective biocontrolisolateA442 of<em> T.virens.</em>The results confirmedthese elicitors were found to be heat stable, insoluble in chloroformand sensitive to treatment by proteinase K. The elicitors are most likely proteins or glycoproteins.بیماری مرگ گیاهچه یکی از بیماری<em></em>های مهم پنبه در مناطق مختلف کشور می باشد که همه ساله خسارت زیادی به مزارع پنبهکاری وارد می نماید. اخیراً، گونههای تریکودرما به عنوان یکی از روشهای کنترل بیولوژیکی مرگ گیاهچه در نظر گرفته شده است. مهمترین مکانیسم بیوکنترلی تریکودرما تحریک سیستم دفاعی گیاه است. در این بررسی ترشحات خارج سلولی دو جدایه متعلق به قارچ <em>Trichoderma virense</em> جدایه A224، بعنوان جدایه برتر و آنتاگونیست علیه قارچ <em>Rhizoctonia solani</em> عامل بیماری مرگ گیاهچه پنبه و جدایه A442 بعنوان جدایه غیر موثر در بیوکنترل مورد آزمایش قرار گرفتند. بررسی تغییرات فعالیت آنزیم پراکسیداز و میزان گوسیپول عصاره ریشهچه پنبه بعنوان معیارهایی در بررسی خصوصیات تحریک کنندگی (الیسیتوری) ترشحات خارج سلولی با استفاده از روشهای کالریمتری و دستگاه اسپکتروفتومتر مورد استفاده قرار گرفتند. در نهایت برخی خصوصیات بیوشیمیایی و فیزیکی مواد القاءکننده مقاومت در ترشحات خارج سلولی نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. در بررسیهای آزمایشگاهی مشخص گردید ترشحات خارج سلولی جدایه تریکودرما A224 موثر در بیوکنترل، در مقایسه با جدایه غیر موثر در بیوکنترل (جدایه تریکودرما A442) باعث القاء ترکیبات مرتبط با دفاع (فعالیت آنزیم پراکسیداز و میزان گوسیپول) در ریشهچه پنبه گردید. در این بررسی مشخص گردید، الیسیتورهای موجود در این ترشحات مقاوم به حرارت، غیر قابل حل در کلروفرم و حساس به پروتئینازk بودند. از آنجایی که این الیسیتورها به پروتئینازk حساسیت نشان دادند میتوان پی به ماهیت پروتئینی یا گلیکوپروتئینی این ترکیبات برد.موسسه تحقیقات پنبه کشورپژوهش های پنبه ایران2345-53062120140522Statical analysis of correlation between yield and earliness, and other trait of upland cotton varieties (Gossypium hirsutum)تجزیه و تحلیل آماری روابط عملکرد و زودرسی با سایرصفات کمی در ارقام تتراپلوئید پنبه آپلند193410064210.22092/ijcr.2014.100642FAموسی الرضا وفایی تبارعضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران0000-0001-5613-6386زهرا تاجیک خاوهعضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهرانJournal Article20130724In this study, 11 cotton varieties (<em>G. hirsutum</em>) along with two checks treatments were studied using a randomized complete block design with four replications at Varamin cotton research department to evaluation of correlation between yield and earliness with other quantitative traits in 2008. Agro-morphological and fiber quality of the cultivars were recorded and correlation between yield and earliness with other traits were calculated based on them for each variety. Step wise regression of yield and earliness as independent variables and other traits as dependent variables were calculated separately to each cultivar. The results showed there is a high variation among cultivars regarding correlation between yield and earliness with other traits. The variation also existed among cultivars in term of those traits which entered the multiple regression models as dependent variables. These variations among cultivars are useful in the further breeding programs in view of breaking undesired correlations of the traits and improving them simultaneously in the current cultivars.به منظور بررسی همبستگی موجود بین صفات عملکرد و زودرسی با سایر صفات، تعداد 11 رقم زودرس پنبه آپلند به همراه دو رقم شاهد در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در منطقه ورامین طی سال 1811 مورد مطالعه قرار گرفتند. در این مطالعه همبستگی عملکرد و زودرسی با سایر صفات به تفکیک محاسبه گردید. همچنین تجزیه رگرسیون گام به گام برای صفات عملکرد و زودرسی به تفکیک به عنوان متغیر وابسته و سایر صفات به عنوان متغیرهای مستقل به تفکیک ارقام انجام شد. نتایج بدست آمده نشان دادند که از نظر همبستگی تنوع زیادی بین صفت عملکرد و زودرسی با سایر صفات در بین ارقام وجود دارد. همچنین این تنوع بین ارقام از نظر صفاتی که به عنوان متغیر مستقل وارد مدل رگرسیون چند متغیره میشدند نیز وجود داشت. تنوع موجود در میان ارقام از نظر همبستگی صفات راهنمای خوبی برای شناخت بیشتر ارقام و استفاده از آنها در برنامههای اصلاحی آینده در جهت شکستن همبستگیهای نامطلوب و بهبود برخی از صفات مهم به صورت همزمان در ارقام جاری خواهد بود.موسسه تحقیقات پنبه کشورپژوهش های پنبه ایران2345-53062120140522Introduction and identification of Solanum elaeagnifolium cavanilles in cotton farmsمعرفی و شناسایی علف هرز تاج ریزی برگ نقرهای در مزارع پنبه355410064310.22092/ijcr.2014.100643FAمرتضی عرب سلمانیاستادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهرانابراهیم فراهانیمربی پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهرانحمید رضا سعیدیکارشناس پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهرانJournal Article20140113<em>Solanum</em> elaeagnifolium is a woody perennial, seed or vegetative propagated and broadleaved herbaceous. It has branching stems up to 1 m height that often is cease aerial growth during winter and extensive root system spreads to 2 m deep. Invasions of croplands and pastures by S. elaeagnifolium are most conspicuous during midsummer when the plants are flowering. The life cycle of the plant is composed of 5 phases: vegetative regeneration and germination during spring; vegetative development duration which depends on the biotope; flowering from spring to the end of summer and fructification from the end of spring until autumn. S. elaeagnifolium has a negative impact mainly on crop production as like as on livestock production, environment, trade and international relations. This species was reported from cotton fields of Tehran province for the first time in 2013.به منظور بررسی همبستگی موجود بین صفات عملکرد و زودرسی با سایر صفات، تعداد 11 رقم زودرس پنبه آپلند به همراه دو رقم شاهد در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در منطقه ورامین طی سال 1811 مورد مطالعه قرار گرفتند. در این مطالعه همبستگی عملکرد و زودرسی با سایر صفات به تفکیک محاسبه گردید. همچنین تجزیه رگرسیون گام به گام برای صفات عملکرد و زودرسی به تفکیک به عنوان متغیر وابسته و سایر صفات به عنوان متغیرهای مستقل به تفکیک ارقام انجام شد. نتایج بدست آمده نشان دادند که از نظر همبستگی تنوع زیادی بین صفت عملکرد و زودرسی با سایر صفات در بین ارقام وجود دارد. همچنین این تنوع بین ارقام از نظر صفاتی که به عنوان متغیر مستقل وارد مدل رگرسیون چند متغیره میشدند نیز وجود داشت. تنوع موجود در میان ارقام از نظر همبستگی صفات راهنمای خوبی برای شناخت بیشتر ارقام و استفاده از آنها در برنامههای اصلاحی آینده در جهت شکستن همبستگیهای نامطلوب و بهبود برخی از صفات مهم به صورت همزمان در ارقام جاری خواهد بود. تاج ریزی برگ نقرهای گیاهی دائمی چوبی بوده که از طریق بذر یا با قلمه از برگهای پهن علفی تکثیر میشود. دارای ساقهای منشعب به ارتفاع تا یک متر است که بطور معمول رشد اندام هوایی طی زمستان متوقف شده و سیستم ریشه گسترده این گیاه تا عمق 3 متر پخش میشود. تهاجم تاج ریزی برگ نقرهای به کشتزارها و مراتع در اواسط تابستان یعنی هنگام گلدهی گیاهان کاملاً آشکار است. چرخه زندگی این گیاه از 5 مرحله تشکیل شده است که عبارتند از: تجدید حیات رویشی و جوانهزنی در بهار؛ نمو رویشی که مدت آن بستگی به زیستگاه )زیست بوم( دارد؛ رویش گل که بطور معمول از بهار تا پایان تابستان و میوهدهی از پایان بهار تا پاییز، تاجریزی برگ نقرهای نه تنها عمدتاً روی تولیدات زراعی بلکه روی تولیدات دام، محیط زیست و تجارت و روابط بینالمللی نیز تاثیر منفی دارد. این گونه برای اولین بار از مزارع پنبه استان تهران در سال 1392 گزارش میشود.موسسه تحقیقات پنبه کشورپژوهش های پنبه ایران2345-53062120140522Yield and yield components of three varieties of cotton, under the influence of different densitiesعملکرد و اجزاء عملکرد سه رقم پنبه تحت تاثیر تراکمهای مختلف556410064410.22092/ijcr.2014.100644FAمجید جعفر آقاییاعضای هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهانامیر هوشنگ جلالیاعضای هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهانJournal Article20130701The effect of planting density on yield and yield components of three varieties of cotton were studied in Agriculture and Natural Resources Research Center, Isfahan during 2 years. Experiment was done using a factorial experiment in randomized complete block design with four replications. Tabladyla, B557 and Varamin (control) cultivars were considered as the first factor and three planting densities 7.1, 9.5 and 14.3 plant m<sup>-2</sup> as the second factor, respectively. By results, there was a statistically significant difference between the cultivars. B557 varieties, with production of 5,471 kg ha<sup>-1</sup>, had highest yield in this study. The first and second years, 55 and 64 percent of the yield of was obtained the first harvest respectively. B557 produced significantly more boll number than others. Boll weight showed no-significant difference. Effect of various planting densities and the interaction of density and varieties on yield and yield components were not statistically significant. The lowest densities used in this study (7.1 plant m<sup>-2</sup>) had the lowest percentage of stand plants in a hectare. Density of 14.3 plants m<sup>-2</sup> meter with 116.2 cm in height had the highest amount. According to the results of this study, cultivars can tolerated a wide range of densities without loss of performance. On the other hand, the yield potential of the B557 cultivar is higher than the other two varieties.به منظور بررسی تاثیر تراکم کشت بر عملکرد و اجزاء عملکرد سه رقم پنبه، پژوهشی دو ساله در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان انجام شد. برای انجام این پژوهش از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار استفاده شد. ارقام تابلادیلا، B557 و ورامین (شاهد) به عنوان فاکتور اول و سه تراکم کاشت 7/1، 9/5 و 14/3 بوته در مترمربع به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شد. بین ارقام از نظر آماری تفاوت معنیدار وجود داشت. رقم B-557 با تولید 5470 کیلوگرم وش در هکتار بالاترین مقدار عملکرد را در این پژوهش تولید نمود. در سال اول و دوم پژوهش به ترتیب 55 و 44 درصد عملکرد رقم B557 از چین اول بدست آمد .اگرچه وزن غوزهها در این رقم نسبت به دو رقم دیگر تفاوتی نداشت اما تعداد غوزه در این رقم بطور معنیدار بالاتر بود. تاثیر تراکم کاشتهای مختلف و برهمکنش تراکم و رقم بر عملکرد و اجزاء عملکرد از نظر آماری معنیدار نبود. کمترین میزان تراکم بکار گرفته شده در این پژوهش (7/1 بوته در مترمربع) کمترین درصد بوته سبز شده در هکتار را داشت. تراکم 14/3 بوته در مترمربع با 116/2 سانتیمتر ارتفاع بالاترین مقدار ارتفاع را به خود اختصاص داد. با توجه به نتایج این پژوهش ارقام آزمایش شده دامنه وسیعی از تراکم را بدون کاهش عملکرد تحمل می کنند، اما پتانسیل عملکرد رقم B557 نسبت به دو رقم دیگر بیشتر است.موسسه تحقیقات پنبه کشورپژوهش های پنبه ایران2345-53062120140522Study the effect of Salinity on accumulation of ions in seven cotton cultivars Gossypium hirsutum L.بررسى تاثیر تنش شوری بر میزان تجمع یونها در هفت رقم پنبه657410064510.22092/ijcr.2014.100645FAمعصومه شابدیندانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگانمحمد علی رضاییعضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگانعمران عالیشاهعضو هیات علمی موسسه تحقیقات پنبه کشورسید جلال میر قاسمیمحقق موسسه تحقیقات پنبه کشورJournal Article20130921A pot experiment was carried out to study the effect of different soil salinity on physiological characteristics of cotton plant (<em>Gossypium</em> <em>hirsutum</em>) and determining of resistant cultivars as factorial arrangeed by completely randomized design with 3 replications. Cotton cultivars were including Coker *349, Opal, Bol 539, N200, Acalas sj2* seland, Sahel, Sepid as first factor and levels of salinity in consist of nonesaline and saline, 0.6, 16.5ds/m as second factor. The results showed that effect of salinity on, Na<sup>+</sup>, K<sup>+</sup>, Ca<sup>2+</sup>, Mg<sup>2+</sup>, Cl<sup>-</sup>, was significant at 1% probability and.Between cultivars, K<sup>+</sup>, Cl<sup>-</sup>, was significant at 1% probability and Na<sup>+</sup>, Ca<sup>2+</sup>, was significant at 5% probability and Mg<sup>2+</sup>, wasn't significant. With regard of total masured characteristic it refered that, Sepid and Sahel cultivars were more tolerant to salinity stress.بهمنظور بررسی تاثیر سطوح مختلف شوری خاک بر خصوصیات فیزیولوژیک گیاه پنبه (<em>Gossypium</em> <em>hirsutum</em>) و مشخص نمودن ارقام متحمل، آزمایشی بهصورت گلدانی، فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام پذیرفت. ارقام مورد بررسی شامل: Coker*349، Opal، Bol 539، N200، Acala sj2*seland، Sahel، Sepid و شوری (NaCl)، بهعنوان فاکتور دوم با دو سطح، غیر شور و شور، 0/6 و 16/5 دسیزیمنس بر متر بوده است. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، اثر شوری بر سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، کلر، به احتمال 1 درصد معنیدار بوده است و در بین ارقام، پتاسیم و کلر، به احتمال 1 درصد و سدیم، کلسیم، به احتمال 5 درصد معنیدار بوده است و منیزیم معنیدار نبود. با توجه به جمیع صفات مورد بررسی بهنظر میرسد که ارقام Sahel و Sepid از مقاومت بیشتری نسبت به شوری برخوردار هستند.موسسه تحقیقات پنبه کشورپژوهش های پنبه ایران2345-53062120140522Study of genetic diversity and relationships among some diploid and tetraploid cotton genotypes of Iran using RAPD's Markerمطالعه تنوع و روابط ژنتیکی بین برخی از ژنوتیپهای پنبه دیپلوئید و تتراپلوئید ایران با استفاده از مارکر RAPD759110064610.22092/ijcr.2014.100646FAمحمد رضا رمضانی مقدماستادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضویاسلام مجیدی هرواناستاد پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی، کرجحمید رضا زمانی زادهدانشیار دانشگاه آزاد اسلامی وحد علوم و تحقیقات تهرانسید ابوالقاسم محمدیاستاد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه تبریزمهدی عزیزیاستادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضویJournal Article20130812<span>Gossypium </span><span>species (about 49 species) are vast resources of genetic diversity for improvement of cultivated cotton. To determine intra- and inter-specific genetic diversity and relationships, it was employed 30 RAPD's random decamer primers on twenty eight cotton accessions from 2 diploid cultivated species (</span><span>G.arboreum, G.herbaceum</span><span>) and 2 tetraploid cultivated species (</span><span>G.hirsutum, G.barbadense</span><span>). A total of 422 RAPD bands were amplified of which 88% (366) were polymorphic. Similarity indices estimated on the basis RAPD markers and cluster analysis based on similarity values showed high correspondence between RAPD marker system and known taxonomic relationships.</span>گونههای جنس <em>Gossypium</em> (حدودا 42 گونه) ذخایر عظیمی از تنوع ژنتیکی برای اصلاح پنبه زراعی هستند. برای تعیین روابط ژنتیکی درون و بین گونهای جنس <em>,Gossypium </em> 30 جفت آغازگر(Primer) ده تایی RAPD روی 13 رقم از دو گونه دیپلوئید زراعی( <em>Gossypium herbaceum </em>L. (A1) و <em>Gossypium arboreum </em>L. (A2) و 11 ژنوتیپ از دو گونه تتراپلوئید <em>Gossypium hirsutum </em>L. (AD) استفاده گردید. با استفاده از مارکر RAPD کلاً 422 باند تکثیر که 366 (87/7٪) تا از این باندها چند شکلی بودند. تشابهات ژنتیکی بین تمام گونهها محاسبه گردید و بر اساس آنها دندروگرام مربوطه به روشUPGMA ترسیم گردید که با روابط تاکسونومی بین گونهها یکی بود. در برخی موارد روابط خویشاوندی به خوبی با گروهبندی ژنتیکی استنتاج و تایید شد. تجریه خوشهای بر اساس تشابهات ژنتیکی برای شناسایی ژنتیکی ارقامی که به طور بالقوه ذخایر مهمی از ژرمپلاسم برای اصلاح پنبه خصوصاً صفات کیفی الیاف هستند، صورت گرفت.موسسه تحقیقات پنبه کشورپژوهش های پنبه ایران2345-53062120140522Integrated weed management effects on the growth characteristics and yield of cotton (Gossypium hirsutum)تاثیر مدیریت تلفیقی علفهای هرز بر خصوصیات رشدی و عملکرد ارقام پنبه9310410066110.22092/ijcr.2014.100661FAسعید محمدیمحقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهرانnullمحمد علی باغستانیاستاد موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشورJournal Article20131212In 2009, an experiment carried out in a farm at Agricultural Research and Natural Resources Center of Tehran (ARNRCT) to determine the best method of integrated weed management of in cotton fields. The experimental design was a split block design with four replications by 20 treatments. The main plots were consisted four levels of weed management practices including herbicide trifluralin along with one round and two-round hand weeding, untreated control weeds and fully control of all weeds. Sub plots were five cotton cultivars including Varamin, Oltan, Mehr, Sepid and Khordad. The results showed that among the methods, trifluralin herbicide application with two-stage hand weeding were the appropriate control treatments, while weed dry weight was reduced and cotton yield was increased in all cultivars. Optimal growth conditions with increasing height, producing vegetative and reproductive shoots, leaf area and canopy resulted in increased competitiveness in the cotton plants. Sepid variety despite lower height between varieties produced more leaves and stems dry weight, reduced dry weight of weeds. Oltan gained lowest yield among the varieties, due to the canopy structure and the type of growth. In contrast, Varamin and Khordad had dominate performance in the presence of weeds because of maximum height, number of reproductive shoots, number of nodes and shoot dry weight as more extensive canopy and good leaf coverage.به منظور انتخاب بهترین شیوه مدیریت تلفیقی علفهای هرز مزارع پنبه، آزمایشی در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی ورامین در سال زراعی 1388 در قالب طرح آزمایشی کرتهای خرد شده و طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار و 20 تیمار اجرا شد. در کرتهای اصلی شیوه مدیریت علفهای هرز در چهار سطح شامل کاربرد علفکش تریفلورالین به همراه یک مرحله وجین دستی و یا دو مرحله وجین دستی، شاهد بدون کنترل علفهای هرز و شاهد کنترل کامل علفهای هرز انتساب شد. در کرتههای فرعی نیز پنج رقم پنبه شامل ارقام ورامین، اولتان، مهر، سپید و خرداد کشت گردید. نتایج نشان داد که در بین شیوههای مدیریت، تیمار کاربرد علفکش تریفلورالین با دو مرحله وجین توانست ضمن کنترل مناسب و کاهش وزن خشک علفهای هرز سبب افزایش عملکرد پنبه در تمام ارقام مورد مطالعه شود. کسب شرایط رویشی مطلوب با افزایش ارتفاع، تولید شاخههای رویشی و زایشی و برقراری سطح برگ و کانوپی مناسب موجب افزایش توان رقابتی بوتههای پنبه شد. بین ارقام مورد کشت رقم سپید علیرغم ارتفاع کمتر با وزن خشک برگ و ساقه بیشتر باعث کاهش وزن خشک علفهای هرز شد. کمترین میزان عملکرد متعلق به رقم اولتان بهدلیل ساختار کانوپی و تیپ رشدی بدست آمد و در مقابل رقم ورامین و خرداد با حداکثر ارتفاع، تعداد شاخه زایشی، تعداد گره و وزن خشک ساقه بدلیل گسترگی بیشتر کانوپی و پوشش برگی مناسب از توان بهتری در حضور علفهای هرز برخوردار بودند.موسسه تحقیقات پنبه کشورپژوهش های پنبه ایران2345-53062120140522Effect of conservational tillage and plant density on two cottons cultivars yieldبررسی اثر خاکورزی حفاظتی و تراکم بوته بر عملکرد دو رقم پنبه10512210066210.22092/ijcr.2014.100662FAمریم نوروزیکارشناس ارشد مهندسی مکانیک بیوسیستمحسینعلی شمس آبادیاستادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانشهرام نوروزیهاستادیار موسسه تحقیقات پنبه کشور پنبهJournal Article20140106In order to investigate the effects of different tillage systems, plant density and cultivar on yield of cotton, an experiment was carried out as a split - split plot in a randomized complete block design (RCBD) with 3 replications in Cotton Research Station of Hashemabad. Gorgan, Iran. The three tillage systems namely; 1) shallow tillage system (disk harrow), 2) reduced tillage system (cyclo tiller + disk harrow) and 3) conventional tillage system (moldboard + disk harrow) were assigned to main plots. The two cotton cultivars namely; Golestan and Khordad were considered as sub plot and three plant densities including 12.5, 6.3 and 4.2 plant per m2 were attributed to sub-sub plots. The results showed that tillage systems were no significant effect on yield of cotton. The lowest and the highest values of cotton yield were attributed to conventional and reduced tillage system, respectively. The two systems of reduced and shallow tillage systems yielded the lowest number of sympodia, length of monopodia and plant height; and the highest number of boll and 10 boll weights that caused an increase yield. With decreasing the plant distance from 30 to 10 cm, the number of boll and 10 boll weights were decreased, but the yield was increased with increasing in number of plant in a hectare. The highest value of yield cotton was attributed to Golestan cultivar at the reduced tillage plots and S<sub>1</sub>, with plant space of 10 cm.بهمنظور بررسی تأثیر سیستمهای مختلف خاکورزی، تراکم بوته و رقم بر عملکرد پنبه، آزمایشی بصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات پنبههاشم آباد اجرا گردید. سه سیستم خاکورزی از جمله سیستم خاکورزی سطحی (دیسک)، سیستم کم خاکورزی (سیکلوتیلر+دیسک) و سیستم خاکورزی مرسوم (گاوآهن برگرداندار+ دیسک) بعنوان فاکتور اصلی؛ دو رقم پنبه به نامهای گلستان و خرداد بهعنوان فاکتور فرعی و تراکم بوته در سه سطح 12/5، 6/3 و 4/2 بوته در مترمربع بعنوان فاکتور فرعی فرعی در نظر گرفته شد. نتایج حاکی از عدم وجود اختلاف معنیدار بین سیستمهای مختلف خاکورزی بود. بالاترین و پایینترین میزان عملکرد پنبه بترتیب به سیستمهای کم خاکورزی و خاکورزی مرسوم اختصاص داشت. دو سیستم خاکورزی سطحی و کم خاکورزی نسبت به سیستم خاکورزی مرسوم دارای تعداد شاخه زایا، طول شاخه رویا و ارتفاع بوته کمتر؛ تعداد غوزه و وزن 10 غوزه و در نتیجه عملکرد بیشتری بودند. با کاهش فاصله بوتهها روی ردیف کاشت از 30 به 10 سانتیمتر، تعداد غوزه در بوته و وزن 10 غوزه کاهش یافت، اما با افزایش تعداد بوته در واحد سطح، عملکرد محصول افزایش یافت. رقم گلستان نیز در مقایسه با رقم خرداد بالاترین عملکرد را داشت. علاوه براین بیشترین عملکرد مربوط به رقم گلستان در سیستم کم خاکورزی و تراکم 12/5 بوته در متر مربع بود.