بررسی اثر عوامل آب و هوایی بر روند جمعیتی آفات اول فصل پنبه در استان فارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، داراب، ایران

2 مربی پژوهش مرکز تحقیقات کشورزی و منابع طبیعی استان فارس(معاونت داراب)

3 عضو هیات علمی آفات موسسه تحقیقات گیاهپزشکی

10.22092/ijcr.2023.361408.1189

چکیده

سابقه و هدف: گیاهچه پنبه توسط چندین آفت مکنده مانند تریپس پنبه (Thrips tabaci Lindeman)، شته پنبه (Aphis gossypii Glover)، زنجرک سبز پنبه (Empoasca sp.) و سفیدبالک پنبه (Bemisia tabaci Gennadius) مورد حمله قرار می‌گیرد و در صورتی که کنترل نشوند خسارت قابل توجهی به بار می‌آید. عوامل آب و هوایی مانند دما و رطوبت نسبی جزو مهمترین عوامل خارجی تنظیم کنندۀ جمعیت حشرات هستند. با توجه به اینکه آفات اول فصل پنبه می‌توانند خسارت‌های سنگینی به مزارع پنبه وارد کنند، تحقیق حاضر با هدف بررسی روند تراکم جمعیت آفات اول فصل پنبه و ارتباط آن با عوامل آب و هوایی انجام شد تا نتایج آن در شرایط مختلف آب و هوایی در مدیریت تلفیقی آفات پنبه استفاده شود.
 مواد و روش‌ها:این پروژه در سال 1399 و 1400 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی داراب اجرا شد. زمین آزمایش به پنج تکرار تقسیم شد. نمونه برداری بصورت هفتگی و از هر تکرار، 5 گیاهچه به صورت تصادفی نمونه‌برداری شد. واحد نمونه‌برداری تعداد آفت روی یک گیاهچه پنبه بود. داده‌های هواشناسی که بصورت روزانه ثبت شده است از ایستگاه هواشناسی داراب که در فاصله 200 متری محل اجرای پروژه قرار دارد تهیه شد. با استفاده از روش آماری تحلیل همبستگی و رگرسیون خطی و غیرخطی رابطه بین جمعیت هر یک از آفات با متغیرهای هواشناسی بررسی شد.
یافته‌ها: در سال اول با جوانه زنی گیاهچه پنبه آلودگی به تریپس نیز شروع شد (41/0 تریپس در هر گیاهچه) و تراکم جمعیت تریپس تا آخر خرداد بیش از شش برابر افزایش یافت (74/2 تریپس در هر گیاهچه) و وقتی میانگین هفتگی حداکثر دمای روزانه از 42 درجه سانتیگراد بیشتر شد جمعیت آن کاهش یافت. نتایج تحلیل همبستگی بین میانگین هفتگی حداکثر دمای روزانه با میانگین هفتگی تراکم تریپس نشان داد این همبستگی منفی و معنی‌دار است (008/0 = P؛ 68/0- R=). با تلفیق داده‌های هر دو سال آزمایش، نتایج تجزیه رگرسیون خطی نشان داد رابطه معنی‌داری بین میانگین هفتگی متوسط رطوبت نسبی روزانه با میانگین هفتگی پوره سفیدبالک وجود داشت. نتایج تحقیق حاضر نشان داد مهمترین عامل آب و هوایی تأثیرگذار بر جمعیت شته پنبه، دمای هوا است بطوریکه هرگاه دمای هوا بالاتر از 30 درجه سانتیگراد باشد فعالیت شته به شدت کاهش می‌یابد.
نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد گیاه پنبه با دامنه وسیعی از آفات مواجه می‌شود و عوامل آب و هوایی به ویژه دما و رطوبت نسبی بر شروع آلودگی به آفات اول فصل پنبه و همچنین بر تراکم و نوسانات جمعیت آفات پنبه مؤثر هستند. بنابراین نتایج بدست آمده می‌تواند نقش مهمی در برنامه ریزی و کاربرد برنامه‌های مدیریت تلفیقی آفات اول فصل پنبه ایفا کند

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigating the effect of weather factors on the population trends of cotton pests at the initial growing stage in Fars province

نویسندگان [English]

  • Majid Mahmoudi 1
  • Mohammad Hasan Hekmat 2
  • Gholamreza Golmohammadi 3
1 Plant Protection Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Darab, Iran.
2 Research Instructor of Fars Province Agriculture and Natural Resources Research Center(Darab deputy)
3 Department of Agricultural Entomology, Iranian Research Institute of Plant Protection, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

Background and Objectives: Cotton seedlings are attacked by several sucking pests such as cotton thrips (Thrips tabaci Lindeman), cotton aphid (Aphis gossypii Glover), green leafhopper (Empoasca sp.), and cotton whitefly (Bemisia tabaci Gennadius), which cause significant damage if not adequately controlled. Climatic factors such as temperature and relative humidity are among the most important external factors regulating insect populations. Since pests can cause severe damage to cotton fields in the early stages of cotton cultivation, the present study investigated pest population fluctuations and their relationship with weather factors. The results may be useful for integrated management of cotton pests.
 Materials and Methods: This project was conducted in 2020 and 2021 at Darab Agricultural Research Station. The experimental field was divided into five replicates. From each replicate, 5 seedlings were randomly taken. The sampling unit was the number of pests on a cotton seedling. Sampling was done weekly. The meteorological data recorded on a daily basis was obtained from the Darab Meteorological Station, which is located 200 meters away from the project site. Using the correlation analysis, linear and non-linear regression, the relationship between the population of each pest and meteorological variables was investigated.
 Results: In the first year, with the germination of cotton seedlings, thrips infection also started (0.41 thrips per seedling) and then the thrips population density increased more than six times until the middle of June (2.74 thrips per seedling). When the weekly average maximum daily temperature exceeded 42 degrees Celsius, thrips population decreased. The results of the correlation analysis between the weekly average maximum daily temperature and the weekly average density of thrips showed that this correlation is negative and significant (P = 0.008; R = -0.68). By combining the data of both years of the experiment, the results of linear regression analysis showed that there is a significant relationship between the weekly average of whitefly density and the weekly average of daily relative humidity. The results of the present research showed that the most important weather factor influencing the cotton aphid population is the air temperature, so that when the air temperature is higher than 30 degrees Celsius, the activity of the aphid decreases drastically.
Conclusion: The results of this research showed that cotton seedling is faced with a wide range of pests, and weather factors, especially temperature and relative humidity, are effective on the onset of pest infestation at the initial growing stage of cotton, as well as on the density and fluctuations of the cotton pest population. Therefore, the results of this study can play an important role in the planning and application of integrated pest management programs for the cotton pests at the initial growing stage.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cotton
  • thrips
  • aphid