تاثیر سطوح مختلف آبیاری و ماده تنظیم کننده رشد گیاهی پیکس بر عملکرد پنبه (مطالعه موردی: داراب، فارس)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار بخش تحقیقات خاک و آب ، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، داراب، ایران

2 استادیار بخش تحقیقات اقتصادی، اجتماعی و ترویجی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران

3 محقق بخش تحقیقات پنبه، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، داراب، ایران

چکیده

کم آبیاری یکی از روش‌های شناخته شده در مناطق کم آب جهان است. یکی از تکنیک‌های کم آبیاری  استفاده از روش آبیاری در جویچه‌های یک در میان است. بدین منظور یک آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار به مدت دو سال در ایستگاه تحقیقات بختاجرد داراب بر روی پنبه رقم بختگان انجام شد. فاکتور اصلی شامل پنج سطح آبیاری : 1) آبیاری کلیه جویچه‌ها در هر نوبت آبیاری (شاهد) ؛ 2) آبیاری در جویچه‌های یک در میان ثابت ؛ 3) آبیاری در جویچه‌های یک در میان متغیر ؛ 4) آبیاری جویچه‌ها بصورت دو نوبت آبیاری در جویچه‌های یک در میان ثابت و یک نوبت آبیاری کامل؛ 5) آبیاری جویچه‌ها بصورت دو نوبت آبیاری کامل و یک نوبت آبیاری در جویچه‌های یک در میان ثابت و فاکتور فرعی کاربرد مادة کندکنندة رشد گیاهی (پیکس) در دو سطح 0 و 1 لیتر در هکتار بود که بصورت محلول پاشی انجام شد. در پایان فصل رشد، صفات عملکرد وش، تعداد غوزه، وزن غوزه، زودرسی، شاخص برداشت و راندمان مصرف آب مورد بررسی قرار گرفت. نتایج مقایسه میانگین مرکب دو ساله با آزمون چند دامنه ای دانکن نشان دادکه، اعمال کم آبیاری موجب کاهش معنی‌دار عملکرد وش پنبه ‌در تمام سطوح نسبت به سطح شاهد گردید. مصرف پیکس بر عملکرد وش تاثیر معنی‌داری نداشت. تاثیر مصرف پیکس بر تعداد غوزه منفی، ولی بر وزن غوزه و شاخص برداشت تاثیر مثبت و معنی‌داری داشت. همچنین، زودرسی محصول را افزایش و گیاه پنبه را در مقابل کم آبی متحمل ساخت. اعمال تکنیک کم آبیاری سبب افزایش کارایی مصرف آب به‌ترتیب به میزان 2/20 و 03/14 درصد در سطوح دوم و چهارم آبیاری نسبت به سطح شاهد گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Different Levels of Irrigation and Plant Growth Regulatory of Pix on Yield of Cotton (Case Study: Darab, Fars)

نویسندگان [English]

  • Hasan Haghighat nia 1
  • Abdolrasool Shirvanian 2
  • Mohammad hasan Hekmat 3
1 Soil and Water Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Darab, Iran
2 Economic, Social and Extension Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Shiraz, Iran
3 Cotton Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Darab, Iran
چکیده [English]

Water deficit is one of the known methods of irrigation in water scarce regions of the world. Use of every- other- furrow irrigation is the one of deficit irrigation techniques. A study was carried out to investigate the effects of deficit irrigation on cotton in split plot randomized complete block design in four replications during two years, in Bakhtajerd research station (Darab). Main Plots contained five treatments: 1) Irrigation of all the furrows in ever irrigation as normal irrigation; 2) Constant every other furrow irrigation; 3) Variable every other furrow irrigation; 4) Once normal irrigation and twice every other irrigation; 5) Twice normal irrigation and once every other irrigation. Subplots contained two levels of plant growth regulator (pix) by spraying. Plant properties such as cotton yield, number of boll, boll weight, earliness, harvest index and water use efficiency were evaluated at the end of growth season. The results of combined mean comparison by Duncan’s test indicated that deficit irrigation decreased cotton yield in all irrigation levels in comparison with normal irrigation. Pix usage didn’t show significant effect on cotton yield. Impact of pix application on number of boll was negative, although increased boll weight and harvest index significantly. Also, Pix increased the earliness and strengthen of crop against water shortage as well. Deficit irrigation technique proved increment water use efficiency in the second and fourth irrigation levels by 20.2% and 14.03%, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cotton
  • Pix
  • Water deficit
  • Water use efficiency
1.Anonymous. 2011. The feature of agricultural section of Fars province region. Jahade-Agriculture Organization of Fars Province. (In Farsi).
2.Anonymous. 2014. Norms and indices of cotton crop. Ministry of Jahad-e-Agriculture.
3.Buck, D., Allen, S., Rorh, R., and Gardner, B. 2005. Cotton under micro irrigation and level basin irrigation methods. American Society of Agronomy. 87: 20-36.
4.Du, T., Kang, S., Zang, J., and Li, F. 2008. Water use and yield responses of Cotton to alternate partial root-zone drip irrigation in the arid area of north-west China. Irrigation Science. 26: 147 – 159.
5.English, M.j., Musick, J.T., and Murty, V.V.N. 1990. Irrigation deficiency, In. Hoffman, G.J., Howell, T.A. and Soloman, K.H. (Eds.), Management of Farm Irrigation Systems, ASAE. PP. 631-663.
  6.English, M., and Raja, S.N. 1997. Perspective on deficit irrigation. Agricultural Water   Management. 1: 1-14.
7.Fereres, E., and Soriano, M.A. 2007. Deficit irrigation for reducing agricultural water use. Journal of Experimental Botany.58: 147-159.
8.Fernandez, C.J., Cothren, J.T., and Mcinnes, K.J. 1991. Partitioning of biomass in well watered and water stressed cotton plants treated with Mepiquat Chloride. Crop Science. 31: 1224-1228.
9.Gerik, T.J., Faver, K.L., Thaxton, P.M., and El-Zik, K.M. 1996. Late season water stress in cotton. 1: Plant growth, water use, and yield. Crop Science. 36: 914-921.
10.Haghighatnia, H., and Hekmat M.H. 2002. Effect of different amounts of water on yield and yield components of introducing of cotton cultivars. Proceeding 7th Iranian Soil Science Congress, Shahrekord, Iran. (In Persian)
11.Hekmat, M.H. 1999. Effect of plant growth regulatory substance of Pix and Nitrogen on cotton in Darab region. M.S Thesis of Agronomy, College of Agriculture, Shiraz University, Shiraz, Iran. (In Persian)
12.Howell, T.A., Evett, S.R., Tolk, J.A., and Schneider, A.D. 2004. Evapotranspiration of full- deficit- irrigated and dryland cotton on the Northern Texas High Plains. ASCE, Journal of Irrigation and Drainage Engineering.130: 277-285.
13.Jenkins, J., Mccarty, J., and Parrott, W. 2007. Effectiveness of fruiting sites in cotton   yield.  Crop Science. 30: 851-860.
14.Kijne, J. W., R. Barker, R., and Molden, D.J. 2003. Water productivity in agriculture: Limits and opportunities for improvement. CAB Pub., Wallingford, UK.
15.Liaghat, A.M., and Darbandi, D. 2000. Deficit irrigation of management strategy for optimization of water use. Short Notes of Educational-Technical of Deficit irrigation. Technical Issue No. 36. National Committee of Irrigation and Drainage of Iran. 34pp. (In Persian)
16.Mousavi, F. and Tavakoli, A.R. 2008. Fundamental and applied deficit irrigation. Publication of National Committee of Irrigation and Drainage of Iran. Power Ministry, Iran. (In Persian)
17.Pereira, L.S., Paredes, P., Sholpankulov, E.D., Inchenkova, O.P., Teodoro, P.R., and Horst, M.G. 2009. Irrigation scheduling strategies for cotton to cope with water scarcity in the Fergana Valley, Central Asia. Agricultural Water Manage. 96(5):723–735.
18.Pettigrew, W. T. 2004a. Moisture deficit effects on cotton lint yield, yield components and boll distribution. Agronomy Journal96: 377-383.
19.Pettigrew, W. T. 2004b. Physiological consequences of moisture deficit stress in cotton. Crop Science.44:1265-1272.
20.Sepaskhah, A.R. and Kamgar – Haghighi, A.A. 1997. Water use and yields of sugar beet grown under every – other–furrow irrigation with different irrigation intervals. Agricultural Water Management. 34: 71–79.
21.Soltani, A. 2006. Revision of statistical methods in agricultural research. Jihad-e-Daneshgahi of Mashhad University Publications.74 pp.
22.Tadayon, M.S., Khougar, Z., Moafpourian, G.R., Ziaeian, A.H., Keshavarz, H., Navabi, F., Hemati, A., Haghighatnia, H., Rastegar, H., Mirzavand, J., and Malakouti, M.J. 2005. Optimal fertilizer recommendations for agronomic and horticultural crops in Fars province. Soil and Water Research Institute. Publication No. 456, 42pp. (In Persian)
23.Turner, N.C. 1990. Plant water relations and irrigation management. Agricultural Water Management. 17: 59-73.
24.Unlu, M., Kanber, R., Levent, D.K., Tekin, S., and Kapur, B. 2010. Effect of deficit irrigation on the yield and yield components of drip irrigation cotton in Mediterranean environment. Agricultural Water Management. 98: 597-605.
25.White, S.C. and Raine, S.R. 2004. Identifying the potential to apply deficit irrigation strategies in cotton using large mobile irrigation machines. Proceedings of 4th International Crop Science Congress, 26 Sep–1 Oct, Brisbane, Australia.
26.Xu, X., and Taylor, H.M. 1992. Increase in drought 18 resistance of cotton seedlings treated with Mepiquat Chloride. Agronomy Journal. 84: 569-574.