ارتباط بین صفات مورفولوژیکی ژنوتیپ‎های پنبه (Gossypium spp.) با تراکم جمعیت سفید بالک (Bemisia tabaci Genn.) در منطقه‎ ی گرگان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه تحقیقات پنبه‎ کشور، گرگان

2 مربی پژوهشی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، ساری

چکیده

استفاده از ارقام متحمل، از عوامل مهم در موفقیت روش‎های مدیریت تلفیقی آفات محسوب می‎شود. در این تحقیق، 20 ژنوتیپ پنبه در گرگان به مدت دو سال در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفتند تا ضمن مقایسه‎ ژنوتیپ‎ها از نظر فراوانی تخم‎ها، پوره‎ها و حشرات کامل سفید بالک پنبه، رابطه‎ بین صفات مورفولوژیکی بوته‎ها با میزان تجمع آفت نیز مورد بررسی قرار گیرد. براساس نتایج، ژنوتیپ‎های پنبه از نظر اکثر صفات مورفولوژیکی و فراوانی آفت دارای اختلاف معنی‎دار بودند. ژنوتیپ‎های برگ‎دفورمه، اکرا برگ‎قرمز، برگ‎پهن قرمز، سای‎اکرا و براکته‎فریگو دارای کم‎ترین تراکم جمعیت پوره‎های سفیدبالک بودند در حالی ‎که ترمز، الیاف‎رنگی و پاک بیش‎ترین آلودگی را داشتند. از نظر فراوانی حشرات کامل، برگ‎دفورمه کم‎ترین تراکم آفت را داشت و ژنوتیپ‎های سای‎اکرا، اکرا برگ‎قرمز، سوپراکرا و برگ‎پهن قرمز نیز دارای آلودگی پایینی بودند اما ژنوتیپ‎های ترمز، الیاف‎رنگی، پاک و اسموث‎لیف دارای بیش‎ترین آلودگی بودند. شکل و پهنک برگ تاثیر زیادی بر تراکم جمعیت آفت داشت و با کاهش سطح برگ و عمیق‎ترشدن بریدگی‎های آن، تراکم جمعیت آفت نیز کم‎تر شد. کم بودن آفت بر روی ارقام برگ قرمز نشان‎دهنده‎ این بود که حشره احتمالاً برای جلب شدن به طرف رنگ قرمز رغبتی ندارد و یا این‎که رنگ قرمز ممکن است باعث فرار آن‎ها شود. بین تراکم و ارتفاع تارهای کرکی در برگ با تعداد حشرات کامل، پوره‎ها و تخم‏های سفیدبالک، همبستگی مثبتی وجود داشت و هرچه تراکم کرک‎ها بیش‎تر و کرک‎ها بلندتر بودند، میزان آلودگی نیز بیش‎تر بود. همچنین همبستگی مثبتی بین صفات سطح برگ، ارتفاع بوته و تعداد شاخه زایا با میزان تجمع آفت سفیدبالک بر روی ژنوتیپ‎های پنبه وجود داشت اما همبستگی بین صفات رنگ برگ، رنگ گل و شکل براکته‎ی گل با تراکم این آفت، منفی بود. در مجموع، نتایج نشان دادند که ویژگی‎های برگ‎های تیپ اکرا و سطح برگ کوچک، رنگ قرمز بوته‎ها، پایین بودن تراکم کرک‎ها و بالابودن تعداد غدد ترشحی در برگ‎ها، می‎توانند در کاهش تراکم سفید بالک موثر باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The relationship between morphological characteristics of cotton (Gossypium spp.) genotypes and whitefly (Bemisia tabaci Genn.) population in the Gorgan region

نویسندگان [English]

  • Kamal Ghasemi Bezdi 1
  • Rouhollaj Faez 2
1 Ph.D. in Agricultural Biotechnology, Associate Professor, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Cotton Research Institute of Iran, Gorgan, Iran,
2 Scientific Member of Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Agricultural and Natural Resourses Research Center of Mazandaran, Sari, Iran
چکیده [English]

Tolerant cultivars are the important components of integrated pest management. In this study, 20 different cotton genotypes were evaluated during 2 years using RCBD in Gorgan in order to compare genotypes for frequency of whitefly (Bemisia tabaci Genn.) eggs, nymphs and adult population, and also to determine the relationship between effective morphological characteristics of cotton and pest accumulation. Results showed significant differences among genotypes for majority of morphological characteristics and B.tabaci population. Deformed Leaf, Red Leaf Okra, Broad Red Leaf, Siokra and Frigo Bracteeles genotypes had the least nymph's density, but Termez, Alyaf Rangi and Pak showed the highest density of nymphs. Regarding adult whitefly population, Deformed Leaf genotype had the least pest density, and also Siokra, Red Leaf Okra, Super Okra and Broad Red Leaf genotypes had the low pollution, but Termez, Alyaf Rangi, Pak and Smooth Leaf had the highest density of adult whiteflies. Results suggested that leaf shape and area could be supposed as two most important factors affecting pest population density, as the more reducing leaf area and more deep evolve its dents, the less pest population density. In addition, the low pest population on red leaf genotypes suggested non-preference or escape mechanism. There was positive correlation between density and height of pubescences and whitefly population density, as the more and higher pubescences, the more pest population. In addition, there was positive correlation between leaf area, plant height and sympodia number with whitefly population density, but there was negative correlation between the traits of leaf color, flower color and shape of the flower bracts with density of this pest. Overall, results showed that the characteristics of okra leaf shape, low leaf area, red plants, low density of pubescences and high density of glands could be effective in reducing the whitefly population density.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bemisia tabaci
  • Deformed Leaf
  • Okra
  • Red leaf
  • Whitefly

مراجع

1. Agahi, H. 2000. Agronomical methods for reduction of pesticides and biological control of pests. Zeitoon. Special Issue in Biological Material Use. 10: 4-13. (In Persian).
2. Amjad, A., and Ghulam, M.A. 2007. Varietal resistance against sucking insect pests of cotton under Bahawalpur ecological conditions. J. Agric. Res. 45(3): 1-5.
3. Brandon, W.R. 2004. Host plant resistance to whiteflies, Bemisia tabaci (Gennadius), biotype B, (Homoptera: Aleyrodidae) in cotton race stocks for reeding improved cotton cultivars. M.Sc. Thesis, Texas A. & M. Univ. 138 pp.
4. Butler, G.D., Wilson, F.D., and Fishler, G. 1991. Cotton leaf trichomes and populations of Empoasca lybica and Bemisia tabaci. Crop Prot. 10: 461-464.
5. Butter, N.S., and Vir, B.K. 1989. Morphological basis of resistance in cotton whitefly Bemisia tabaci. Phytopathol. 7: 261-261.
6. Dennehy, T.J., DeGain, B., Harpold, G., Li, X., Crowder, D.W., Carrière, Y., Ellsworth, P.C., and Nichols, R.L. 2006. Management of Bemisia resistance: Cotton in the southwestern USA. Fourth International Bemisia Workshop: International Whitefly Genomics Workshop. December 3–8, Duck Key,
Florida, USA.
7. Ghasemi Bezdi, K., Faez, R., Hekmat, M.H., and Amin, G.A. 2008. Preliminary evaluation of cotton germplasm for detection of effect characters on resistance to whitefly and other important pests in cotton cultivation regions. Final report of research project. Register 86/707. Cotton Res. Inst. Iran Pub. 67 pp. (In Persian).
8. Ghasemi Bezdi, K., and Hamidi A. 2013. Evaluation of distinctness, uniformity and stability of Cotton (Gossypium hirsutum L.) superior cultivars by using morphological characteristics. Final report of research project. Register 43049/07. Cotton Res. Inst. Iran Pub. 56 pp. (In Persian).
9. Hassan, M., Ahmad, F., and Waheed, W. 2000. Role of biochemical components in varietal resistance of cotton against sucking insect pests. Pakistan Entomol. 22(1-2): 69-72.
10. Jindal, V., and Dhaliwal G.S. 2011. Mechanisms of resistance in cotton to whitefly (Bemisia tabaci): antixenosis. Phytoparasitica. 39(2): 129-136.
11. Jindal, V., Dhaliwal G.S., Dhawan A.K., Dilawari, V.K. 2009. Mechanisms of resistance in cotton to whitefly (Bemisia tabaci): Tolerance. Phytoparasitica. 37(3): 249-254.
12. Khan, W.S., and Khan, A.G. 1995. Cotton situation in Punjab. An overview. National Seminar on Strategies for Increasing Cotton Production. April 6-7. Agric. House, Lahore, Pakistan.
13. Naveed, M., Anjum, Z.I., Khan, J.A., Rafiq, M., and Hamza, A. 2011. Cotton genotypes morpho-physical factors affect resistance against Bemisia tabaci in relation to other sucking pests and its associated predators and parasitoids. Pakistan J. Zool. 43(2): 229-236.
14. Novon, A.V., Melamed-Madjar, M.Z., and Ben-Moshe, E. 1991. Effect of cotton cultivars on feeding of Heliothis armigera and Spodoptera littoralis larve and on oviposition of Bemisia tabaci. Agric. Econom. Environ. 35: 73-80.
15. Raza, A.M., and Afzal, M. 2000. Physio-morphic plant characters in relation to resistance against sucking insect pests in some new cotton genotypes. Pakistan Entomol. 22(1-2): 73-78.
16. Shad, S.A., Akram, W., and Abrar, R. 2001. Relative susceptibility of different cultivars of cotton to sucking insect pests at Faisalabad. Pakistan Entomol. 23(1-2): 79-81.
17. Walker, G.P., and Natwick, E.T. 2006. Resistance to silverleaf whitefly, Bemisia argentifolii (Hem., Aleyrodidae), in Gossypium thurberi, a wild cotton species. J. Appl. Entomol. 130 (8): 429-436.
18. Wilson, F.D., Flint, H.M., Stapp, B.R., and Parks, N.J. 1993. Evaluation of cultivars, germplasm lines, and species of Gossypium for resistance to biotype ‘B’of sweetpotato whitefly (Homoptera: Aleyrodidae). J. Econom. Entomol. 86(6): 1857-1862. 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار