واکنش زراعی ارقام و هیبریدهای مختلف پنبه به تغییر تراکم بوته در واحد سطح

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته زراعت ،گروه زراعت،واحد اراک،دانشگاه آزاد اسلامی ، اراک، ایران

2 دانشیار گروه زراعت،واحد اراک،دانشگاه آزاد اسلامی،اراک ،ایران

3 دانشیار پژوهش بخش تحقیقات پنبه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران(ورامین)

4 Arak branch, Islamic Azad University-Arak -Iran P.O.Box:38135/567 Arak branch, Islamic Azad University-Arak -Iran P.O.Box:38135/567

چکیده

سابقه و هدف: بر اساس بررسی‌های انجام گرفته با افزایش تراکم بوته، واکنش ارقام پنبه از نظر عملکرد و زودرسی یکسان نیست و عملکرد محصول در مناطق با شرایط آب و هوایی مختلف، حتی با تراکم کاشت یکسان برای یک رقم معین نیز متفاوت است بنابراین تعیین مناسب ترین تراکم کشت برای ارقام جدید پنبه در مناطق اقلیمی مختلف نقش مهمی در تولید محصول و مصرف بذر بهینه پنبه دارد. لذا به منظور تعیین میزان عملکرد و بررسی اجزای عملکرد ارقام جدید پنبه از ابعاد بهزراعی این مطالعه در ورامین انجام پذیرفت.
مواد و روش‌ها: در این پژوهش که در مزرعه بخش تحقیقات پنبه و گیاهان لیفی ورامین انجام شد تعداد ده ژنوتیپ پنبه شامل شش رقم ورامین، بختگان، ساجدی، ساحل، T2،T14  و چهار هیبرید ‌(ساحل× ساجدی)، (بختگانT2×)، (ورامینT14×) و (ساجدیT14×) تحت سه تراکم‌ گیاهی 5.5 ، 6.4 و12.8 بوته در مترمربع در یک آزمایش  مزرعه ای از نوع اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار و در طی سال‌های 1396 و1397 مورد ارزیابی قرار گرفتند. در طول فصل رشد و بعد از مرحله رسیدگی فیزیولوژیک صفات کمی شامل عملکرد بوته، وزن غوزه، تعداد غوزه در بوته، وزن الیاف بوته، وزن پنبه دانه در بوته و ارتفاع بوته اندازه­گیری شد.
یافته‌ها و نتیجه گیری: نتایج تجزیه واریانس نشان داد در این آزمایش بین ارقام پنبه در هر دو سال انجام آزمایش و بین سطوح مختلف تراکم کشت در سال زراعی 1396 اختلاف آماری معنی‌داری وجود داشت. تفاوت‌های مذکور از نظر عملکرد بوته، تعداد غوزه در بوته، وزن الیاف در بوته و وزن پنبه دانه در بوته مطرح است. نتایج مقایسه میانگین اثر متقابل رقم و تراکم بر عملکرد بوته نشان داد هیبرید ورامینT14× در تراکم 5.5 بوته در مترمربع به‌ترتیب در سال‌های زراعی 1396 و 1397 دارای بیشترین عملکرد بوته، تعداد غوزه در بوته، وزن الیاف، وزن پنبه دانه در بوته نسبت به سایر ارقام و هیبریدها بود. همچنین نتایج این مطالعه نشان داد تراکم 5.5 بوته در مترمربع برای پنبه و خصوصا برای هیبرید وارمینT14× که دارای خصوصیات کمی و کیفی مطلوبتری نسبت به سایر ارقام بود مطلوب و قابل توصیه است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Agronomic response of different cotton cultivars and hybrids to changes in plant density

نویسندگان [English]

  • Sepideh Jalilian 1
  • Hamid Madani 2
  • Mosareza Vafaie-Tabar 3
  • Nourali Sajedi 4
1 Arak Branch, Islamic Azad University, Arak, Iran
2 Arak branch, Islamic Azad University-Arak -Iran P.O.Box:38135/567
3 Research Associate Professor of Cotton Research department of Tehran province Agriculture and Natural Resources Center(Varamin)
4 Arak branch, Islamic Azad University-Arak -Iran P.O.Box:38135/567 Arak branch, Islamic Azad University-Arak -Iran P.O.Box:38135/567
چکیده [English]

To investigate the agronomic response of cotton cultivars and hybrids at different densities this study was conducted in 2017 and 2018 on the farm of the National Cotton Research Institute, Varamin, Iran. 10 cultivars and hybrids including Varamin, Bakhtegan, Sajedi, Sahel, T2, T14 and hybrids (Sahel × Sajedi), (Bakhtegan ×T2), (Varamin ×T14), and (Sajedi ×T14) under 5.5, 6.4 and 12.8 plants per square meter were evaluated. The field experiment was performed as a split-plot in a randomized complete block design with 4 replications. During the growing season and after the physiological maturity stage, plant yield, boll weight, number of bolls per plant, plant fiber weight, seed weight per plant, and plant height were carefully measured. During the growing season and after the physiological maturity stage, plant yield, boll weight, number of bolls per plant, plant fiber weight, seed weight per plant, and plant height were carefully measured. The results of comparing the mean interaction of cultivar and plant density on plant yield showed that ور hybrid cultivar Varamin× T14 at a density of 5.5 plants per square meter in the crop years 2017 and 2018, respectively, had the highest plant yield, a number of bolls per plant, fiber weight, grain weight per plant To other cultivars and hybrids studied. Also, the results of this study showed that the density of 5.5 plants per square meter is very suitable and recommended for cotton and especially for the new hybrid of Varmin×T14, which had better quantitative and qualitative characteristics than other cultivars.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Varmin×T14
  • hybrid
  • Plant density
  • Cotton
  • plant high