بررسی عملکرد و اجزای عملکرد پنبه در سیستم های کشت نشایی ومستقیم بذر در شرایط آب و هوایی گرگان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه زراعت، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

2 گروه زراعت، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

3 عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان

چکیده

سابقه و هدف: یکی از روش­هایی که در سال­های اخیر به دلیل مشکلات ناشی از کمبود آب در حال افزایش است، انجام نشاکاری می­باشد که می­توان گفت با جایگزین کردن کشت مستقیم بذر با کشت نشایی در تولید پنبه، کمک بزرگی به صرفه­جویی در مصرف آب خواهد شد. همچنین تراکم بوته مناسب از نیازهای مهم در برنامه‌ریزی زراعی برای به دست آوردن حداکثر عملکرد محصولات زراعی همراه با کیفیت مطلوب است. لذا با توجه به مجموعه اثرات مطلوبی که در کاشت نشائی می‌تواند محقق شود و همچنین با توجه به اهمیت تراکم بوته در مدیریت مزرعه، این تحقیق با هدف تعیین مناسب­ترین روش کاشت نشاء پنبه در مقایسه با کشت متداول (کشت مستقیم بذر) و ارزیابی تأثیر نشاءکاری بر خصوصیات زراعی، عملکرد و اجزای عملکرد پنبه انجام گرفت.
مواد و روش‌ها: تحقیق حاضر در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات عراقی محله گرگان در سال 97-1396 انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل روش‌های مختلف کاشت در هفت سطح شامل: کشت مستقیم بذر به فاصله روی ردیف20 سانتی‌متر‌ (تراکم 65 هزار بوته در هکتار)، کشت نشایی تک‌‌بوته با فواصل روی ردیف 20 و 40 سانتی‌متر (به‌ترتیب تراکم 65 و 5/32 هزار بوته در هکتار)، کشت نشایی دو بوته (جفت) به فاصله روی ردیف 40 سانتی­متر‌ (تراکم 65 هزار بوته در هکتار)، کشت نشایی تک­بوته در دو طرف تیپ با فواصل روی ردیف 31 و 61 سانتی‌متر (به‌ترتیب تراکم 65 و 5/32 هزار بوته در هکتار) و کشت نشایی دو بوته (جفت) در دو طرف تیپ به فاصله روی ردیف 61 سانتی‌متر‌ (تراکم 65 هزار بوته در هکتار) بود. صفات مورد بررسی شامل مراحل فنولوژیک، ارتفاع گیاه، عملکرد الیاف و اجزای عملکرد پنبه در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: مقایسه میانگین داده­ها نشان داد که سیستم کشت نشایی باعث افزایش غوزه‌های باز، وزن خشک بوته، متوسط وزن الیاف در یک بوته و یک غوزه و عملکرد الیاف گردید. درحالی که بیش­ترین میزان ارتفاع بوته و تعداد غوزه‌های بسته از سیستم کشت مستقیم بذر حاصل شد. همچنین بالاترین میانگین عملکرد الیاف 154/3595 کیلوگرم در هکتار از سیستم کشت نشایی تک­بوته به فاصله روی ردیف 40 سانتی‌متر (تراکم 32500 بوته در هکتار) به دست آمد که نسبت به سیستم کشت مستقیم بذر، باعث افزایش 23/40 درصدی عملکرد الیاف شد. بررسی صفات مؤثر بر عملکرد الیاف نیز نشان داد که با کاهش تعداد غوزه­های بسته و افزایش وزن الیاف یک غوزه می­توان عملکرد الیاف را در هکتار افزایش داد.
نتیجه­ گیری: نشاکاری نسبت به سیستم کشت مستقیم باعث بهبود خصوصیات زراعی و به‌ویژه باعث افزایش عملکرد الیاف گردیده است که در صورت اقتصادی بودن هزینه تولید و انتقال نشا، نشاکاری پنبه نسبت به کشت مستقیم برتری داشته و قابل توصیه است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Yield and yield components of cotton in transplanting and direct seeding systems in Gorgan climatic conditions

نویسندگان [English]

  • Mohamad Rezaei 1
  • MohammadReza Dadashi 2
  • Hassan Mokhtar-Pour 3
  • Hosein Ajam-norozi 2
1 P.hD student of Department of Agriculture, Gorgan Branch, Islamic Azad University, Gorgan, Iran
2 Agronomy department, Gorgan branch, islamic Azad university of Gorgan Iran
3 Faculty member of Agricultural Research Education And Extention Organization, Gorgan, Iran
چکیده [English]

In order To evaluate the effect of yield and components yield of cotton as direct seeding and transplanting systems in Gorgan climatic conditions a randomized complete block study with four replications on Amirabad area of Gorgan in 2016-2017. Experimental treatments were included different sowing methods at seven levels (direct seed sowing at a distance on the row 20 cm at 65,000 plant. ha-1, single planting at 20 and 40 cm, and 65 and 32.5 plant.ha-1, two-plant seedling transplanting. 40 cm density 65 thousand plants.ha-1, single plant transplanting for two lines at 31 and 61 cm and 65 and 32.5 thousand plant.ha-1 and two types of single plant transplanting for 61 lines Cm was 65,000 plants.ha-1). The results of the experiment showed that the planting method treatment affected all the above parameters except the phonological stages. Comparison of mean data showed that transplanting system increased the number of open bolls and total bolls, plant dry weight, fiber weight of one plant and boll, and fiber yield. However, the highest plant height and the number of closed bolls were obtained from direct planting system. Also, the highest mean fiber yield 3595/154 kg.ha-1) was obtained from single plant transplanting system for single planting of 40 cm with a density of 32500 plants. ha-1, which increased fiber yield by 23/40٪ compared to the direct planting system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fiber
  • Fiber yield
  • Number of bolls
  • Plant height
  • Planting method